مقایسه دوچرخه ۲۹، دوچرخه ۲۷٫۵، دوچرخه ۲۶

در سال‌های اخیر با توجه به رشد صنعت تولید و واردات دوچرخه در کشورمان و استقبال بیش‌ازپیش مردمان عزیز این سرزمین از ورزش دوچرخه‌سواری، تنوع دوچرخه‌ها نیز بسیار بیش از گذشته گردیده و امروزه هنگام خرید یک دوچرخه کوهستان دیگر تنها محدود به دوچرخه‌های سایز ۲۶ با تنه‌هایی آهنی نیستیم. چنانچه قصد خرید یک دوچرخه را داشته باشیم طیف وسیعی از دوچرخه‌ها در برابر ما وجود خواهد داشت، تا بتوانیم بهترین انتخاب را انجام دهیم و سپس تجربه‌ای متفاوت از دوچرخه‌سواری را کسب کنیم.

چرخ هایی با قطر ۲۶ اينچ

دوچرخه‌هاي كوهستان در ابتدا بر اساس چرخهایی با قطر ۲۶ اينچ طراحی‌شده بودند. دوچرخه ۲۶ يك حكمراني طولانيِ بدون چالش را به‌عنوان «استاندارد» شناخته‌شده دوچرخه‌هاي كوهستان پشت سر گذاشت. اين بدان معني است كه فناوري و طراحي تنه، كمك‌فنر، طوقه و لاستيك، همگي با چرخ‌هاي ۲۶ اينچي شروع می‌شد و به پایان مي‌رسيد. پس از مدتی، گروهي از طراحان تنه برتري چرخ‌هاي ۲۶ اينچي را زير سؤال بردند. شناخته‌شده‌ترين مدافع شکسته شدن الگوي ۲۶ اينچي فردی به نام گری فیشر (Gary Fisher) بود كه از چرخي با قطر بزرگ‌تر دفاع مي‌كرد. او چند دلیل برای مدعای خود داشت و معتقد بود چرخی با قطر بزرگ‌تر می‌تواند تماس بيشتری با مسير فراهم بکند، كمتر تحت تأثير سطح مسير قرار بگیرد، ارتفاع توپي تنه را نسبت به ميل توپ چرخ كاهش دهد و همچنین درزمینهٔ سرعت نيز مانند يك قطار باربري فراري سرعت بگيرد.

چرخ هایی با قطر ۲۹ اينچ

اولين مدل‌هاي چرخ ۲۹ اينچي با پشتيباني بسيار محدودي از سوي شركت‌هاي توليدكننده لاستيك و حتي پشتيباني كمتري از سوي تأمين‌كنندگان كمك‌فنر مواجه شدند. در اینجا لازم بود تا هندسه پذیرفته‌شده تنه كه براي كار با چرخ‌هاي ۲۶ اينچي در نظر گرفته‌شده بود، براي بهره‌گيري از حلقه‌هاي بزرگ‌تر دستخوش تغييراتي شود. خريداران اوليه فناوري ۲۹ اينچي دوچرخه‌هايي با چرخ‌هاي سنگين، واكنش سنگين‌تر فرمان، فاصله بيشتر ميان دو محور، عملكرد متوسط دوشاخ جلو و لاستيك‌هايي بیش‌ازحد سنگين و بزرگ را به ‌دست آوردند. اكثر دوچرخه‌سواران پس از يك سواري آزمايشي با يكي از اين نمونه‌های جدید فوراً به‌سوی مدل‌هاي ۲۶ اينچي خود برگشتند. بااین‌حال تعداد دوچرخه‌سواراني كه در شرايط صحرا (شن)، زمستان (برف) سواري مي‌كردند به‌اندازه‌ای بود که بتواند شعله مدل‌هاي ۲۹ اينچي را زنده نگه دارد.

اين روزها مدل‌هاي ۲۹ اينچي ديگر يك شعله لرزان نيستند بلكه به آتش‌سوزي بزرگ در یک جنگل شباهت دارند. آن‌ها از انبوه گزينه‌هاي چرخ و فنربندي لذت مي‌برند و هندسه‌شان براي بهره‌گيري كامل از فرمت ۲۹ اينچي بهینه‌شده است. حتي امروزه شركت‌هايي وجود دارند كه تنها دوچرخه‌هاي ۲۹ اينچي توليد مي‌كنند. آخرين گواه برای تثبیت جايگاه دوچرخه ۲۹، رشد ميزان پذيرش آن‌ها در بين دوچرخه‌سواران اروپايي است؛ همان دوچرخه‌سوارانی كه درگذشته از اين مدل‌ها فاصله مي‌گرفتند! دوچرخه‌سواراني كه دیدگاه منفی درباره چرخ‌هاي بزرگ‌تر دارند یا اخيراً سوار يكي از اين دوچرخه‌ها نشده‌اند و يا بيش از ۴ اينچ حركت اضافي چرخ عقب را ترجيح مي‌دهند.

چرخ هایی با قطر ۲۷٫۵ اينچ

گروه تحريريه مخرب مجله Mountain Bike موضوع مقايسه دوچرخه‌هاي كوهستان با چرخ‌هاي ۲۹ اينچي و ۲۶ اينچي را بيش از هر ويژگي فني ديگري زير سؤال برده‌ است كه شامل سؤالاتی درباره فنربندي و سيستم دنده هست. با اين سطح از سردرگمي و سوءتفاهم درباره ۲ اندازه چرخ، قدرت‌هاي خاصي در دنياي دوچرخه كوهستان تصميم گرفتند که با معرفي يك اندازه سوم برای چرخ، همه‌چیز را گيج‌كننده‌تر نمايند.

چرخ دوچرخه ۲۷٫۵ كه گاهي اوقات با ‌عنوان b650 نيز از آن ياد مي‌شود و درست در وسط فاصله اندازه‌هاي ۲۶ و ۲۹ اينچي قبلي قرار مي‌گيرد. مزيت فرمت مذكور در اين است كه براي تحويل مزاياي يك چرخ ۲۹ اينچي در نظر گرفته‌شده است، درحالی‌که فضاي موجود براي بازي كمك‌فنر عقب و عملكرد طبق‌هاي قامه جلو را افزايش مي‌دهد.

همه‌چیز درباره فناوري چرخ

شما مي‌توانيد چرخ را همانند يك سطح شيب‌دار يا يك سراشيبي در نظر بگيريد. وقتي چرخ با يك برآمدگي (مثلاً يك بلوك چوبي ۲ اينچي) برخورد مي‌كند، يك مثلث از لبه بالايي بلوك چوبي تا زمين و سپس نقطه‌اي كه لاستيك با مسير تماس دارد، تشكيل مي‌شود. هرچه اين مثلث شيب تندتري داشته باشد، بالا رفتن لاستيك از بلوك و عبور از آن دشوارتر خواهد بود.

همچنین هرچه قطر چرخ كوچك‌تر باشد، مثلث شيب تندتري خواهد داشت، تا جايي كه چرخ براي بالا رفتن و عبور از مانع بیش‌ازحد كوچك است و در مسير خود متوقف مي‌شود. اختلاف ميان زاويه حمله يك چرخ ۲۶ اينچي و يك چرخ ۲۹ اينچي (هنگام برخورد با بلوك مثال ما) تنها در حدود ۵ درصد است. بااین‌حال انباشت تأثير هزاران عبور از يك مانع با ۵ درصد زاويه تندتر در طول يك كيلومتر، به‌سرعت افزايش مي‌يابد. در اینجا چرخ بزرگ‌تر (۲۹ اينچي) به‌طور چشمگيري مقاومت چرخش كمتري خواهد داشت.

رابطه ميان مركز توپي تنه و ميل توپ چرخ

مزيت ديگر چرخی که قطر بزرگ‌تری دارد، رابطه ميان مركز توپي تنه و ميل توپ چرخ است. پایین‌تر بودن توپي تنه، مركز ثقل را پايين مي‌آورد و سرپیچ‌ها احساس پايدارتري را به بدنه مي‌دهد. ارتفاع توپي تنه در طراحي‌هاي ۲۶، ۲۷٫۵ و ۲۹ اينچي تقريباً يكسان است. اما يك نگاه دقيق‌تر رازي را آشكار مي‌كند كه احتمالاً مي‌تواند توانايي شديداً تحسين‌شده بدنه‌هاي ۲۹ اينچي در سرپیچ‌ها را توضيح دهد.

در ارتفاع ۱۲٫۵ اينچي، مركز توپي تنه يك دوچرخه ۲۹ اينچي فقط ۵/. اينچ پايين‌تر از يك مدل ۲۶ اينچي خواهد بود اما توپي تنه ۲ اينچ پايين‌تر از ميل توپ چرخ‌هاي يك مدل ۲۹ اينچي است. فشار روي پدال يك مدل ۲۹ اينچي، وزن دوچرخه‌سوار را بسيار پايين‌تر از ميل توپ چرخ‌ها اعمال مي‌كند كه يك تأثير تثبیت‌کننده عميق را به‌ همراه خواهد داشت.

گروه فنی و مخرب مجله Mountain Bike

گروه فنی مجله Mountain Bike وقتي ۳ دوچرخه را از یک مدل مشابه مورد تست فنی قرارداد تا مستقيماً به آزمايش آن‌ها بپردازد، اين فرصت براي يك سواري نمايشي نهايي ایجاد شد که نتیجه این تست فنی در ادامه این گزارش ارائه‌شده است. شما مي‌توانيد بر اساس عادات خود بحث كنيد، به تحليل اعداد و ارقام بپردازيد و سال‌ها تعصبتان را نشان دهيد اما وقتي به مقايسه مستقيم دوچرخه‌ها مي‌پردازيد، همه‌چیز خيلي زود آشكار مي‌شود.

وزن چرخ و شتاب‌گيري

وزن كلي يك مجموعه چرخ ۲۷٫۵ اينچي (چرخ، لاستيك و تيوپ داخلي) تنها پنج درصد بيشتر از يك مجموعه چرخ ۲۶ اينچي با ساختار يكسان است. اين نسبت را با دوازده درصد افزايش در وزن يك مجموعه چرخ ۲۹ اينچي مقايسه كنيد تا دریابید. كه چطور اندکی افزایش در قطر مي‌تواند به افزايش جدی وزن و درنتیجه عملكرد ضعيف‌تر هنگام بالا رفتن از سراشيبي‌ها يا شتاب گرفتن، منتهي شود. همچنین وزن، قطر بزرگ‌تر طوقه و پره‌هاي بلندتر باعث می‌شوند که وزن دورتر از توپي چرخ قرار گيرد [فشار ناشی از وزن به دورتر از توپی چرخ وارد شود]. يك چرخ ۲۷٫۵ اينچي در شتاب‌گيري، ۱٫۵ درصد کند تر از يك چرخ ۲۶ اينچي با ساختار مشابه است، اما يك چرخ ۲۹ اينچي با همان ساختار، ۳٫۶ درصد کند تر از چرخ ۲۶ اينچي خواهد بود.

عبور از مانع

افزايش قطر چرخ به معناي كاهش زاويه حمله (زاویه‌ای كه يك شيء مدوّر با يك جسم چهارگوش مي‌سازد) است. اين برای چرخ يك مزیّت است. يك چرخ ۲۹ اينچي در هنگام عبور از يك مانع ۶ سانتي‌متري با لبه قائم، چهارده درصد كارآمدتر از يك چرخ ۲۶ اينچي خواهد بود.

برای مقايسه، يك چرخ ۲۷٫۵ اينچي همين مانع را ۹٫۸ درصد كارآمدتر از يك چرخ ۲۶ اينچي پشت سر مي‌گذارد. روش ديگري براي تجزیه‌وتحلیل زاويه حمله، بررسي زاويه برخورد است. به‌این‌ترتیب اگر زاويه برخورد يك چرخ ۲۶ اينچي X درجه باشد، اين زاويه براي يك چرخ ۲۷٫۵ اينچي معادل X-4 درجه و براي يك چرخ ۲۹ اينچي X-6 درجه است. در اينجا نيز زاويه كوچك‌تر، بهتر است و به همین دليل چرخ ۲۹ اينچي در اين رقابت برنده خواهد بود.

كنترل بهتر

هر چه قطر يك چرخ بزرگ‌تر باشد، سطح تماس لاستيك با زمين بيشتر است. يك سطح تماس بزرگ‌تر به معنای كشش بهتر خواهد بود كه باعث بهبود شتاب‌گيري، كاهش سرعت و هدايت بهتر در پيچ‌ها مي‌شود. کنترل چرخ ۲۹ اينچي به‌مراتب از ۲۷٫۵ اينچي بهتر و ۲۷٫۵ اينچي از ۲۶ اينچي بهتر است. هر چه چرخ بزرگ‌تر شود، ابعاد تنه نيز بايد افزایش یابد که این افزایش، سبب خمیدگی ناخواسته تنه خواهد شد. تنه‌ای که زير فشارها خم مي‌شود، باعث هدايت نامتعادل و شتاب‌گيري كندتری می‌شود. يك تنه ۲۶ اينچي، کمتر از ۲۷٫۵ اينچي و آن‌هم كمتر از يك تنه ۲۹ اينچي دچار خمیدگی مي‌شود. بنابراين براي رفع اين ضعف، با افزایش قطر چرخ باید از تنه و طوقه باکيفيت‌تري استفاده کرد.

هندسه تنه

هر چه چرخ بزرگ‌تر باشد، بهينه‌سازي هندسه تنه، مخصوصاً روي تنه‌هاي سایز کوچک، دشوارتر خواهد بود. با كاهش اندازه تنه، ارتفاع پيشاني (نسبت به ارتفاع زين) بیشتر می‌شود.

در تنه‌هاي ۲۶ يا ۲۷٫۵ اينچي اين موضوع، مشكل چنداني ايجاد نمي‌كند، اما محدوديت‌هاي هندسي مي‌توانند بر تنه‌هاي ۲۹ اينچي كوچك‌تر تأثير بگذارند. بنابراين اهميت کيفيت طراحي و توليد تنه‌هاي ۲۹ اينچي، بیشتر نمایان می‌شود.

چرخ‌هاي بزرگ‌تر آن براي پایین آمدن از سراشيبي‌ها عالي هستند؛ آن‌ها مسيرهاي ناهمواري را روان مي‌كنند. راحتي این دوچرخه به شما این حس را می‌دهد که هنگام عبور چرخ‌ها از روي زمين‌هاي سنگلاخ آرام تر باشيد؛ اين دوچرخه به كمترين ميزان واكنش بدن براي حفظ كنترل نياز دارد؛ در سواري با مدل ۲۹ اينچي و پس از رسيدن به‌سرعت، دوچرخه انرژي جنبشي خود را به‌خوبي حفظ مي‌كند و این حفظ انرژي جنبشي، تمام چيزي است كه مدل ۲۹ اينچي روي آن تأكيد دارد.

محاسن و معایب مدل ۲۶ اينچي

محاسن

عالي در صعودهايي با شيب بسیار تند و پله‌دار؛ شتاب‌گيري آسان در شرايط بهره‌گيري از انرژي جنبشي؛ بالاترين سطح پاسخ به استارت‌ها و شوک‌های وقفه‌ای مسير (Pumping the Trail)؛ و نهایتاً، يك احساس سبكي كه سوار را ترغيب مي‌كند که از رو يا اطراف موانع جهش كند.

بزرگ‌ترین مزیت دوچرخه‌های ۲۶، قدرت مانور پذیری بی‌نظیر آن‌هاست! این دوچرخه‌ها ازآنجایی‌که سالیان زیادی شاخصه‌ی اصلی طراحان دوچرخه بودند، در هندسه طراحی و ساخت آن‌ها توجه بسیاری شده تا مانور پذیری و تناسب ایدئال در این دوچرخه‌ها حاصل شود. همچنین این دوچرخه به علت چرخ های به نسبت کوچک‌تر خود، مرکز ثقل پایین‌تری نیز دارد که در پیچ‌های تند و باریک یک مزیت محسوب می‌شود. دیگر مزیت دوچرخه‌های ۲۶ شتاب آن‌هاست، این دوچرخه‌ها به علت نزدیکی چرخ ها به توپی تنه شتاب اولیه آسان‌تر و بیشتری را به نسبت چرخ های بزرگ‌تر به شما می‌دهند.

معايب

دوچرخه‌ ۲۶ به علت کوچک بودن چرخ های خود شتاب اولیه خوبی را ایجاد می‌کنند ولی حداکثر سرعت کمتری به نسبت دوچرخه‌های ۲۷٫۵ یا ۲۹ به شما می‌دهند. دیگر نقطه‌ضعف این دوچرخه‌ها در فرمان پذیری و پایداری در سرعت‌های بالاست، چراکه در دوچرخه‌های سایز ۲۶ اصطکاک چرخ ها به نسبت ۲ سایز دیگر کمتر هست و با این تفاسیر شما به نسبت پایداری کمتری خواهید داشت.

پایین آمدن از سراشيب‌ها ترسناك است مخصوصاً پس از صرف مقدار زمان روي ۲ اندازه چرخ ديگر؛ اين دوچرخه به ورودي بيشتر و كاربرد نيروي بیشتر از سوي سوار نياز دارد؛ وضعيت سوار تأثير بيشتري بر نحوه اداره و پاسخ‌دهي دوچرخه دارد؛ درحالی‌که سوار مي‌تواند يك بخش فني را روي چرخ‌هاي بزرگ‌تر به‌آسانی پشت سر بگذارد، روي يك مدل ۲۶ اينچي بايد حمله كرده و سرعت كافي را حفظ كند تا در بالاي شيارها، تخته‌سنگ‌ها و برآمدگي‌هايي با حاشيه تخت باقي بماند؛ و نهایتاً، سوار بايد روي نگاه کردن به جلو كار كند زيرا مدل ۲۶ اينچي دوچرخه‌سوار را در وضعيت پايين‌تري قرار مي‌دهد.

محاسن و معایب مدل ۲۷٫۵ اينچي

محاسن

دوچرخه چابك به نظر می‌آید و بيشتر به مدل ۲۶ اينچي نزديك است تا ۲۹ اينچي اما سوار را وادار نمي‌كند به همان سختي تلاش نمايد؛ وضعيت بدن شما هميشه خنثي به‌ نظر مي‌رسد؛ شما مي‌توانيد با مدل ۲۷٫۵ اينچي در طول مسير استارت‌ها و شوک‌ها وقفه‌ای خوبی داشته باشید و وقتي مسير به‌ سمت سراشيبي مي‌رود، اين قابليت به شما امكان مي‌دهد تا آرام بمانید؛ نيازي نيست به بخش‌هاي ناهموار و سخت حمله كنيد.

همچنین اين چرخ‌ها كار خود براي ماندن روي چيزهاي سخت به‌خوبي انجام مي‌دهند و قسمت جلو به همان‌جایی مي‌رود كه شما مي‌خواهيد. در کل دارای یک پایداری خوب در سرعت‌های بالا، شتاب ثانویه کم‌نظیر و حداکثر سرعت مطلوبی هستند که به دوچرخه‌سوار خود حس کاملاً متفاوت و خوبی را منتقل می‌کنند.

چرخ های این دوچرخه بااینکه ۱٫۵ اینچ از چرخ های ۲۶ بزرگ‌تر هستند، ولیکن قابلیت شتاب گیری خوبی دارند و شمارا به‌هیچ‌عنوان جهت شتاب گیری اولیه خسته نمی‌کنند.

معايب

ما نمي‌توانيم به يك نتيجه‌گيري منفي درباره سواري با اين مدل برسيم؛ هدايت آن به‌اندازه مدل ۲۶ اينچي سريع نيست و ضمناً، اين مدل به نرمي مدل ۲۹ اينچي از بخش‌هاي ناهموار و سخت عبور نمي‌كند اما بازهم تفاوت آن‌قدر نبود كه به يك شكست در برابر مدل ۲۹ اينچي تبديل شود.

آئرودینامیک دوچرخه‌های ۲۷٫۵ به‌قدری خوب هست که به‌سختی می‌توان به آن نقطه‌ضعفی را نسبت داد. شاید تنها نقطه‌ضعف دوچرخه‌های ۲۷٫۵ سختی پیدا کردن لاستیک و تیوب دلخواهتان باشد.

محاسن و معایب مدل ۲۹ اينچي

محاسن

چرخ‌هاي بزرگ‌تر آن براي پايين‌آمدن از سراشيبي‌ها عالي هستند؛ آن‌ها مسيرهاي ناهمواري را روان مي‌كنند. راحتي این دوچرخه به شما این حس را می‌دهد که هنگام عبور چرخ‌ها از روي زمين‌هاي سنگلاخ آرام تر باشيد؛ اين دوچرخه به كمترين ميزان واكنش بدن براي حفظ كنترل نياز دارد.

در سواري با مدل ۲۹ اينچي و پس از رسيدن به‌سرعت، دوچرخه انرژي جنبشي خود را به‌خوبي حفظ مي‌كند و این حفظ انرژي جنبشي، تمام چيزي است كه مدل ۲۹ اينچي روي آن تأكيد دارد.

معايب

رسيدن به‌سرعت گشت زنی نيازمند تلاش بيشتري است؛ صعودهاي با شيب تند يا بازيابي سرعت پس از يك اشتباه هدردهنده انرژي جنبشي به‌طور چشمگيري سخت‌تر است.

چرخ‌هاي بزرگ به‌اندازه ۲ مدل ديگر به شوک‌های لحظه‌ای جواب نمي‌دهند و استارت‌های مجدد به تلاش بيشتري نياز دارد؛ اين دوچرخه فاقد همان چابكي شتاب‌گيري است كه روي مدل‌هاي ۲۶ و ۲۷٫۵ اينچي احساس مي‌كنيد.

رده‌بندي

برنده

دوچرخه ۲۷٫۵ اينچي ثابت كرد كه قابل تطبيق‌پذيرترين گزينه در بين ۳ مدل مورد آزمايش است. اين مدل كار بسيار خوبي را در تركيب بهترين خصوصيات ۲ مدل ديگر انجام داد. اين دوچرخه در سربالايي‌هاي تند يا پس از يك اشتباه سرعت‌گير، خيلي زود فاصله خود را از مدل ۲۹ اينچي افزايش مي‌دهد.

سپس در سمت ديگر كوهستان و در مسير پايين‌آمدن نيز مدل ۲۶ اينچي را پشت سر مي‌گذارد. همه اين عملكردها در حالي تأمين مي‌شوند كه دوچرخه يك سواري ارتجاعي و قابل‌انعطاف را فراهم می‌نماید و به ضرب و شتم سوار نمي‌پردازد.

مقام دوم

مدل ۲۹ اينچي نتوانست در يك مسابقه درگ از وضعيت ثابت يا يك صعود شيب‌دار حريف مدل ۲۷٫۵ اينچي شود. اگر در مسيرهاي كاملاً باز با چند غافلگيري محدود سواري مي‌كنيد، چرخ‌هاي بزرگ‌تر از مدل ۲۷٫۵ اينچي مزيت خواهند داشت.

مدل ۲۹ اينچي در پايين‌آمدن از سراشيبي‌ها نيز يك برتري جزئي بر مدل ۲۷٫۵ اينچي را نشان مي‌دهد. ( مدل ۲۶ اينچي را به ميان علف‌هاي هرزه می‌فرستد!) اما برتري مذكور نمي‌تواند آنچه مدل ۲۷٫۵ اينچي هنگام صعود ارائه مي‌دهد را جبران نمايد.

مقام سوم

مدل ۲۶ اينچي سبك‌ترين مدل در گروه به ‌نظر مي‌رسد (سبك‌ترين نيز بود). در دستان یک دوچرخه‌سوار باتجربه مي‌تواند رقيب خود را ازنظر شتاب‌گيري و برش مسير مغلوب نمايد. در اينجا، «باتجربه» واژه عملياتي است. يك دوچرخه‌سوار کاربلد مي‌تواند تمام روز را رکاب زده و دوچرخه را با دست هدايت كند. دوچرخه‌سواري كه قادر به انجام چنين كارهايی نيست، به‌اندازه ۲ مدل ديگر از اين دوچرخه لذت نخواهد برد.